De dood van een dierbare kan u totaal overrompelen, ook al is die voorzien. Het is dan belangrijk om goed te realiseren dat uw dierbare is overleden, door het lichaam te zien en aan te raken. Soms wil je dat niet. Vind je dat griezelig. Maar als je toch gaat kijken of zelfs meehelpt met de verzorging, dan valt het altijd mee. Mijn tip is daarom om als dat kan als familie altijd te helpen het verzorgen van de overledene. Wassen, mooie kleren uitzoeken, haren kammen… Om een beeld te geven hoe dit in zijn werk gaat, vertel ik u graag wat er komt kijken bij de laatste verzorging van iemand die is overleden.
Laatste zorg verlenen na overlijden
De laatste verzorging van een overledene wordt vaak afleggen genoemd, maar liever spreek ik van de laatste zorg verlenen na overlijden. Mijn reis in de uitvaartwereld is begonnen bij de laatste zorg. Als uitvaartverzorger wilde ik de laatste zorg kunnen verlenen. Het liefst samen met de familie. Dus volgde ik de cursus Piëteitsvolle verzorging van overledenen.
Afscheid nemen met aandacht en zorg
Het is mijn passie om nabestaanden op een persoonlijke wijze afscheid te laten nemen van hun dierbare. Dat begint bij de laatste verzorging en de opbaring van een overledene. Families zeggen vaak: “Wat ligt hij er mooi bij”. Om dat voor of met de familie te kunnen doen, geeft mij enorme voldoening. En zeker als de familie kan meehelpen. Zij hebben dan al afscheid kunnen nemen door met aandacht en zorg hun dierbare te verzorgen. “Het is het laatste wat we voor haar kunnen doen”, hoor ik ze vaak zeggen.
Zelf doen of meehelpen met de laatste verzorging van een overleden dierbare
De familie kan ook zelf de laatste zorg doen of hierbij meehelpen. Ik heb gezien dat het verzorgen van de overledene door de naasten zelf van onschatbare waarde is. En willen zij dat niet dan kan het al mooi zijn om erbij aanwezig te zijn van. De naasten moeten in ieder geval de keuze kunnen maken wat hun rol is in de laatste verzorging. Wil of kan de familie niet meehelpen dan roep ik de hulp in van een collega.
Achteraf was zij zo blij dat ze dit toch gedaan had
Bij een uitvaart die ik mocht begeleiden wilde een dochter liever niet helpen bij het verzorgen van haar moeder. Zij vond het een eng idee. Ze bleef er wel bijstaan. Op een afstandje. Samen met haar zuster wasten wij moeder. De dochter kwam steeds dichterbij. Ik vroeg haar of zij de sokken aan wilde doen. Zij zei aarzelend ‘ja’ en ze kamde ook nog haar haren. Deze dochter was achteraf zo blij dat zij dit toch gedaan had. Het had veel voor haar betekend.
Waardigheid en respect
De laatste zorg voor het lichaam is een belangrijk onderdeel van het afscheid. Daarom zal ik altijd het lichaam met waardigheid en respect wassen en aankleden. Ook als er geen familie bij is. Het lichaam blijft zoveel mogelijk bedekt. Al mijn handelingen doe ik met volle aandacht in een rustig tempo.
De meest voorkomende handelingen bij een laatste verzorging na overlijden
Elke situatie is weer anders, maar de meest voorkomende handelingen bij een laatste verzorging na overlijden zijn het wassen, het aanbrengen van continentiemateriaal en het aankleden van de overledene. Dan volgt de verzorging van het haar, de handen en nagels. De ogen en mond worden gesloten.
Aanraken van de overledene
Soms is men bang voor besmetting. Als de huid van de verzorgende en de overledene intact is dan kan de overledene zonder problemen worden aangeraakt. Ik doe altijd wel handschoenen aan, maar voor de familie is dat niet altijd noodzakelijk.
Het wassen van de overledene
Voor het aankleden, maken we eerst het lichaam schoon. Het is voor familie fijn om dat te doen. Gewoon met de zeep of douchegel die de overledene dagelijks gebruikte. Het is een waardevol ritueel om het lichaam met de bodylotion van overledene in te smeren. Ik begeleid de families door ze stap voor stap te vertellen wat er gaat gebeuren en wat zij kunnen doen. Zo verzorgde ik onlangs een overleden man met zijn zoon. Hij zalfde zijn vader met de olie die hij, in de herinnering van de zoon, al zijn hele leven lang gebruikte. Het was een bijzonder moment, voor de zoon maar ook voor mij om daar bij aanwezig te mogen zijn.
Kleding kiezen voor de overledene
Er zijn geen regels voor wat iemand na overlijden moet aandoen. Het is wel gebruikelijk om onderkleding aan te doen. Vaak wordt gekozen voor de lievelingsjurk van moeder of het laatst gekochte kostuum van vader. De familie bepaalt dit.
Aankleden van de overledene
De eerste 36 uur na een overlijden koelt het lichaam langzaam af. Het lichaam wordt eerst stijf. Wordt het lichaam dan aangekleed dan zullen vooral eerst de armen en schouders soepel gemaakt worden. Het verhaal dat armen en benen gebroken worden als iemand verstijft is, is absoluut niet waar. De armen en schouders worden voorzichtig heen en weer bewogen. Hierdoor verdwijnt de stijfheid en kan de overledene beter aangekleed worden.
De laatste zorg geven
Het is goed om u ervan bewust te zijn dat u veel zelf kunt doen. Daarom zal ik u altijd vragen of u dit zelf, met elkaar, wilt doen. Of dat u dat samen met mij wilt doen. Het helpt in de rouwverwerking om iets voor de overledene te doen. Nadat iemand is overleden kan ik op elk gewenst moment komen voor de laatste verzorging. Dus ook ’s avonds of ’s nachts en in het weekend. Wanneer een overlijden thuis heeft plaatsgevonden, is het goed om te weten dat de laatste zorg ook daar kan plaatsvinden.
Wilt u hier meer over weten of het gesprek aangaan over uw uitvaartwensen? Bel mij voor een vrijblijvend voorgesprek op 06-43138768 of stuur mij een e-mail.
Uw uitvaartwensen op papier zetten? Download gratis het wensenformulier.
One Response
Maria ten Hoeve
Bedankt voor het schrijven van dit artikel, zo krijg je een goed beeld van hoe uitvaartverzorging in zijn werk gaat. Fijn om te weten dat veel van deze stappen ook in de huiselijke omgeving kunnen.