3 redenen om stil te staan bij de dood

3 redenen om stil te staan bij de dood

met Geen reacties

Afgelopen maandag was er in Oss een herdenking voor de vier kinderen die omkwamen bij het ongeluk met een trein op een spoorwegovergang. Iedereen weet van het drama. Als je ergens niet aan wilt denken, dan is het wel zo’n gruwelijke gebeurtenis. En toch gebeurt het. Zonder enige waarschuwing vooraf. ’s Ochtends doe je hun boterhammetjes in de rugtas en zwaai je je kinderen uit. Geen flauw benul van wat je die dag te wachten staat. De kans dat jij dit meemaakt is niet groot. Maar dat gold ook voor deze ouders die het meest gruwelijke meemaakten waar je niet aan wilt denken.

Het besef van onze sterfelijkheid

We mogen ons gelukkig prijzen dat we niet alles van te voren weten. Maar toch, als we hier wel even bij stilstaan, doet het ons beseffen hoe dankbaar we mogen zijn dat we de mensen om ons heen hebben van wie we houden. Dat we mogen genieten van het moment van bij elkaar zijn. Elk moment kan het laatste zijn.

Mijn werk brengt met zich mee dat ik regelmatig met de dood wordt geconfronteerd. Daardoor denk ik zelf vaker aan mijn eigen sterfelijkheid, maar ook over de mogelijke dood van mijn dierbaren. Zoals bijvoorbeeld die van mijn kinderen. Misschien komt het ook wel meer door het plotselinge overlijden van mijn broer op jonge leeftijd. Sindsdien ben ik mij ervan bewust dat ons leven kwetsbaar en eindig is. En dat er ook met mijn kinderen iets kan gebeuren.

Realiseren wat je hebt

Ik vind het niet erg om hiervan bewust te zijn. Het kan je helpen om, zoals ik hierboven al schreef, je te realiseren wat je hebt en waar je dankbaar voor mag zijn. Maar het kan je ook helpen als je wel geconfronteerd wordt met een groot verlies. Als je daar nooit bij hebt stilgestaan kan zo’n gebeurtenis je als een tsunami overvallen. Heb je – zoals ik het nu maar even noem – gedachtenoefeningen over de dood gedaan, dan wordt de pijn en het gemis niet minder, maar is de golf die over je heen komt wellicht minder groot. Je vraagt je dan niet af: waarom overkomt mij dit. Want je kan je ook afvragen: waarom overkomt mij dit niet.

Als je daar nooit bij hebt stilgestaan kan zo’n gebeurtenis je als een tsunami overvallen

Het is een reality-check. Mensen gaan dood. Sommigen na een mooi en lang leven. Anderen heel jong en onverwacht. We weten het niet, maar we kunnen er wel rekening mee houden. Zonder dat we verlamd raken door de angst.

Dit gezegd hebbende, sta ik niet graag in de schoenen van deze ouders.

Stilstaan en herdenken

De besloten herdenkingsbijeenkomst was in het Ossche theater Lievekamp. In het stadion konden inwoners van Oss samen de bijeenkomst live volgen op een groot scherm.

Ademloos heb ik naar de herdenking gekeken op tv. Gevuld met mooie muziek gespeeld en gezongen door inwoners van Oss. Twee kinderen speelden De Zwaan van Saint Saëns. Een koor zong het lied uit “As It Is In Heaven”. Een lied wat me in de film al raakte; gezongen in het Nederlands raakte het me nu nog meer.

We zien op het scherm tekeningen van de overleden kinderen.

Hartverwarmende woorden van de burgemeester van Oss, de directeur van de basisschool en de locatiemanager van de kinderopvang. Bemoedigende woorden voor de leidster die in het ziekenhuis ligt.

Kinderen op het podium en de mensen in de zaal lieten tijdens de dienst glowsticks in de kleuren van de regenboog branden. De regenboog als brug tussen onmacht en hoop.

Ritueelbegeleidster Gemma van Baasbank leidde de dienst op een voortreffelijke manier. Rustig en met zorg uitgekozen woorden. Ze vertelde over de omgekomen kinderen en noemde ze ook bij naam. Fleur, Chris, Dana en Liva kregen zo een gezicht.

Oog houden voor het verdriet wat achterblijft

Wat ik hoop en geloof is dat de enorme vloed aan steunbetuigingen de getroffen gezinnen zal helpen. Zij staan nu niet alleen in hun verdriet. Vele harten zijn geraakt door de dood van deze kinderen. De bloemenzee bij de spoorwegovergang in Oss is indrukwekkend. Het geld wat is opgebracht voor de nabestaanden is fantastisch. Dat ze zich gesteund voelen blijkt uit de brief die de ouders van de drie betrokken meisjes schreven. Zij bedankten voor het medeleven en ondersteuning die zij hebben ontvangen. Het helpt hen enorm.

Aan het einde van de herdenking sprak de ritueelbegeleidster treffend dat het verdriet in Oss nu van iedereen lijkt te zijn, maar dat het zo eigenlijk niet is. Niet iedereen weet wat het is… Wij staan niet in de schoenen van deze ouders en betrokkenen. Hun levens worden nooit meer hetzelfde.

Wij staan niet in de schoenen van deze ouders en betrokkenen. Hun levens worden nooit meer hetzelfde.

Laten we hopen dat zij blijvend steun, warmte en vooral aandacht zullen krijgen. Dat we oog hebben voor het verdriet dat achterblijft bij nabestaanden. Stilstaan bij de dood helpt om hiervoor aandacht te hebben en mensen die rouwen te steunen. Gewoon door het niet weg te stoppen of te negeren.

Laten we het gesprek aangaan, ondanks dat we er liever niet aan willen denken

Zoals ik schreef heb ik de herdenking ademloos gevolgd. Hartverwarmend en steunend. Een prachtige invulling van een herdenking zoals dit geeft ruimte aan verdriet en helpt nabestaanden bij de verwerking van hun verlies. Het helpt om het verdriet wat er is te uiten. Er bij stil te staan. Bij een tragedie als deze in Oss. Maar eigenlijk bij elke uitvaart en elk afscheid waarmee we als mens worden geconfronteerd. Als uitvaartbegeleider ben ik dankbaar met de taak om nabestaanden hierbij te mogen ondersteunen. En ik vind het belangrijk om het gesprek aan te gaan over de dood. Ondanks dat we er liever niet aan willen denken. Maar gewoon omdat het ons helpt dankbaar te zijn voor wat we in ons leven hebben, het ons voorbereid op het onvermijdelijke en dit besef ons helpt een ander tot steun te kunnen zijn in hun rouwproces.

De herdenking kun je hier terugkijken.

Voor liefdevolle hulp bij het laatste afscheid